Đô thị thông minh, kinh nghiệm từ tư duy chuyển đổi số đến triển khai thực tiễn IOC của VNPT

Tư duy chuyển đổi số gắn liền với xây dựng các Trung tâm điều hành thông minh IOC

Theo kinh nghiệm VNPT, nguyên tắc trọng tâm xây dựng kiến trúc thành phố thông minh chính là sự chuyển đổi mô hình quản trị, thiết lập dữ liệu thành phố, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng. Mục tiêu chiến lược là quản lý kết nối, tập trung vào kết quả phục vụ cuộc sống, tạo dựng niềm tin vào những lợi ích thiết thực của đô thị thông minh với người dân, doanh nghiệp. Đó cũng chính là quá trình chuyển đổi số. Nhờ xác định rõ mục tiêu và khẳng định chuyển đổi số là yếu tố sống còn trong thế giới số, VNPT đã từng bước chắc chắn xây dựng nên hệ thống Thông tin báo cáo quốc gia, Trung tâm Thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ. Hiện, Trung tâm thứ 2 trên cả nước xây dựng hệ thống IOC, đóng vai trò là đơn vị chính trong hệ thống chỉ đạo điều hành từ Chính phủ xuống các địa phương. IOC đã thể hiện được chức năng tổng hợp, phân tích thông tin tình hình kinh tế - xã hội toàn quốc theo tháng, tình hình xuất nhập khẩu theo ngày và phân tích chuyên sâu các nhóm chỉ tiêu trọng tâm để nắm bắt kịp thời nhịp đập của nền kinh tế. Ở cấp bộ, Bộ Công An là bộ đầu tiên xây dựng hệ thống này, kết hợp với CSDL QG về Dân cư, hệ thống đang dần hoàn thiện và kết nối với các CSDL khác.

Đáng chú ý, Bình Dương là địa phương xây dựng hệ thống IOC lớn nhất Đông Nam Á, đã triển khai 21/23 lĩnh vực. IOC Bình Dương đã và đang thành điểm sáng trong khu vực về ứng dụng CNTT. Bình Phước cũng nhanh chóng trở thành địa phương triển khai trung tâm điều hành thông minh thành công nhất. Hệ thống hiện tại đã trở thành công cụ chính để thay thế toàn bộ khối báo cáo truyền thống và là công cụ để truyền dữ liệu lên TW, cũng như nhận thông tin trực tiêp từ TW xuống. Quá trình cùng hợp tác với VNPT, các địa phương nhận thức rõ, Trung tâm IOC do Tập đoàn này xây dựng là bộ não số của bất kỳ thành phố thông nào.  Hiện, VNPT đã khai trương 43 IOC, hoàn thành xây dựng 6 IOC và đang tiến hành xây dựng 6 Trung tâm nữa. Trong quỹ đạo của chuyển đổi số, VNPT IOC chính là dữ liệu thời gian thực, phục vụ chỉ đạo điều hành ngay tức thì trên các nền tảng di động. Trung tâm IOC của VNPT tạo thành quy trình, quy chế phối hợp khoa học, minh bạch, nhanh chóng giữa các cơ quan nhà nước và giữa chính quyền với người dân. VNPT IOC là chất xúc tác quan trọng, tăng cường sự tham gia và giám sát của người dân, doanh nghiệp để có những phản ánh kịp thời, mang đến kết quả vượt mọi mong đợi trong việc tổ chức vận hành và khai thác hiệu quả một thành phố thông minh đúng nghĩa.

Kinh nghiệm triển khai thực tiễn IOC ở các thành phố thông minh trên cả nước

Không chỉ đóng vai trò cốt lõi để xây dựng thành phố thông minh, trong tư duy và thực tiễn triển khai của VNPT, IOC chính là thành tựu của quá trình chuyển đổi số hoàn thiện nhất để thay đổi mọi lĩnh vực quan trọng của đời sống và mang lại những giá trị ý nghĩa thiết thực cho các cá nhân cũng như các tổ chức. Vì lẽ đó, VNPT luôn tập trung nguồn lực, nghiên cứu, phát triển để các IOC phát huy hết hiệu năng, công suất. Đến nay, IOC của VNPT là hệ thống linh hoạt với nhiều khả năng vượt trội: cảnh báo, dự báo, hỗ trợ ra quyết định, phân tích và tìm đặc trưng dữ liệu…; kết nối dữ liệu từ các hệ thống khác nhau, lưu trữ và đưa ra danh mục dữ liệu thống nhất; khả năng tùy biến dữ liệu theo các góc nhìn (point of views) khác nhau, đảm bảo tính chính xác, nhất quán và tuân thủ theo các tiêu chuẩn về bảo mật, quyền truy cập và chia sẻ, đảm bảo an toàn dữ liệu, kết nối. VNPT IOC cũng trở nên khác biệt khi đảm bảo khả năng tích hợp và cung cấp dữ liệu theo các tiêu chuẩn đặt ra; xây dựng các modul riêng biệt để phù hợp với từng loại đối tượng; hỗ trợ đầy đủ tới tất cả các tỉnh thành, tất cả các lĩnh vực, mọi loại đối tượng và cùng xây dựng, tối ưu, kết nối tới các chuyên ngành cụ thể tại mỗi tỉnh thành trên cả nước.

Đặc biệt, nhờ kinh nghiệm xây dựng thành công các thành phố thông minh của VNPT, các IOC đã và đang ứng dụng những công nghệ phù hợp nhất đối với từng tập khách hàng khác nhau; tùy biến theo yêu cầu của từng địa phương triển khai và không giới hạn công nghệ hay phụ thuộc vào một đối tượng cụ thể. Bên cạnh đó, nhờ đặc thù của kiến trúc mở và tận dụng tối đa những thành phần đang có của khách hàng, các IOC đang vận hành tại các tỉnh/thành phố cả nước được VNPT xây dựng, thiết kế và phát triển đảm bảo kế thừa và tái sử dụng trong tương lai. Với VNPT, chuyển đổi số, thành phố thông minh là xu hướng tất yếu. Chỉ có chuyển đổi số, xây dựng nhanh chóng các IOC thì những vấn đề tồn tại như thiếu thông tin, dữ liệu phân tán, tính thụ động, mô hình cồng kềnh thiếu hiệu quả, người dân ít được tham gia cũng như các bất cập của quá trình đô thị hóa: ô nhiễm môi trường, hạ tầng lạc hậu, quá tải, mất an ninh trật tự… mới được giải quyết triệt để. Điều này sẽ tạo nền tảng phát huy tối đa lợi thế về cơ cấu dân số vàng, vị trí địa lý, tài nguyên, tạo động lực phát triển xứng đáng với tiềm năng nền kinh tế Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với mục tiêu đón đầu lợi ích của nền kinh tế tri thức và làn sóng công nghệ 4.0.

Hải Linh